Η οξυνση των ελληνοτουρκικων σχεσεων και το μεταναστευτικο-προσφυγικο

«Είναι ψευδεπίγραφη η αναφορά στο διεθνές δίκαιο, διότι αυτό στερείται δεσμευτικότητας»

«Αυτή τη στιγμή βιώνουμε μια διαλυτική διαδικασία μέσα στο ΝΑΤΟ»

«Τα κλειστά κέντρα είναι μια ενδιάμεση μη ριζική λύση»

Την αδυναμία του Διεθνούς Δικαίου να λύσει τα προβλήματα μεταξύ των  κρατών, όχι λόγω δικαιικής  αδυναμίας, αλλά γιατί η λύση και η εφαρμογή εξαρτάται από τους ισχυρούς της Γης, τόνισε ο κ. Γρηγόρης Ευάγγελος Καλαβρός, Ομότιμος καθηγητής της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, ο οποίος μίλησε στο Ραδιόφωνο του Παρατηρητή και την Τζένη Κατσαρή Βαφειάδου με αφορμή την παρουσία του στην Κομοτηνή για το συνέδριο του Τομέα Διεθνών σπουδών της Νομικής του ΔΠΘ.

Ο κ. Καλαβρός μίλησε για την ολιγωρία διαδοχικών κυβερνήσεων να προχωρήσουν στην οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, με αποτέλεσμα πλέον η Τουρκία να βρίσκεται σε θέση ισχύος, αλλά και για το ζήτημα του μεταναστευτικού, για το οποίο τόνισε πως υπάρχουν λύσεις μέσω της ΕΕ οι οποίες όμως θέλουν σοβαρότητα και συγκεκριμένη πολιτική.

Γρηγόρης-Ευάγγελος Καλαβρός όμως…

ΠτΘ: Είστε καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου. Είστε στην Κομοτηνή και με την αφορμή μιας διήμερης εκδήλωσης που διοργανώνει η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου, ο Τομέας Διεθνών Σπουδών, όπου η θεματική του είναι το Κράτος Δικαίου στην Ε.Ε.

Ε.Κ.: Το συνέδριο διατυπώνει το θέμα του με ερωτηματικό τρόπο, ο προβληματισμός αυτός αρμόζει πολύ νωρίτερα από την Ε.Ε. στα ίδια τα κράτη-μέλη και γενικώς στα κράτη-μέλη της διεθνούς κοινότητας. Θα πρέπει να εξετάσουμε αν η αρχή της νομιμότητας ισχύει στον δημόσιο βίο στα κράτη-μέλη και πολύ περισσότερο βέβαια αν ισχύει μέσα στην Ε.Ε. που είναι ένα καινούργιο μόρφωμα, επιτυχημένο, το οποίο έχει αποδείξει και τη μακροζωία του από την λυσιτέλειά του και την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματος.

«Όλοι επικαλούνται το Διεθνές Δίκαιο, αλλά το Διεθνές Δίκαιο δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα»

ΠτΘ: Σε κάθε επιμέρους ευρωπαϊκό κράτος, αλλά και συνολικά στην Ένωση, Κράτος Δικαίου έχουμε; Και πώς το εννοείτε αυτό το Κράτος Δικαίου.
Ε.Κ.: Πώς το εννοούμε είναι η ουσία του ζητήματος, διότι σημασία έχουν οι λέξεις και η σημασία την οποία καθένας αποδίδει στις λέξεις, γιατί είναι σαν βαγόνια τρένου. Ο καθένας βάζει μέσα ό,τι θέλει.

Στην περίπτωση της ελληνοτουρκικής οξύτητας, για παράδειγμα, της οξύτητας στις διμερής σχέσεις με τη γείτονα, και τα δυο κράτη και εμείς και εκείνοι, επικαλούνται το διεθνές δίκαιο, για να χαρακτηρίσουν και να προσδώσουν νομιμότητα στη συμπεριφορά τους.  Είναι ψευδεπίγραφη η αναφορά στο διεθνές δίκαιο και από τη χώρα μας και από την Τουρκία. Δηλαδή τα επιχειρήματα που δήθεν αντλούνται από το Διεθνές Δίκαιο για να χαρακτηρίσει η κάθε χώρα νόμιμη τη δικής της συμπεριφορά και παράνομη τη συμπεριφορά της άλλης, δεν είναι σοβαρά.

Η αναφορά στο Διεθνές Δίκαιο γίνεται για να προσδοθεί η νομιμοφάνεια, αλλά πρέπει κανείς να έχει υπόψη του ότι το Διεθνές Δίκαιο που είναι ένα σύστημα κανόνων με βάση το οποίο λειτουργεί η Διεθνής Κοινότητα, επειδή στερείται δεσμευτικότητας, κατ' αρχήν, και κυρίως επειδή στερείται μέσων, εργαλείων επιβολής της ρυθμιστικής δύναμης των κανόνων του, αποδεικνύεται ατελέσφορο.

Συνεπώς όλοι επικαλούνται το Διεθνές Δίκαιο, αλλά το Διεθνές Δίκαιο δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα, όχι γιατί είναι ατελές ως σύστημα, αλλά διότι οι συντάκτες των διεθνών συνθηκών και οι εφαρμοστές των διεθνών εθίμων, επεδίωξαν να δημιουργήσουν ένα φαλκιδευμένο σύστημα δικαίου, χωρίς αναγκαστότητα, του οποίου η λύση και η εφαρμογή εξαρτώνται από τη γενναιοδωρία των κρατών, όμως αυτό το σύστημα καταντάει να λειτουργεί υπέρ των ισχυρών της γης.

«Οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις ροκάνισαν τον χρόνο από το '82 μέχρι σήμερα»

ΠτΘ: Είπατε και για τη δύναμη του δικαίου της ισχύος. Έχετε την αίσθηση ότι αυτό αρχίζει να εμπεδώνεται λίγο στην εποχή μας;
Ε.Κ.: Πάντα έτσι ήταν. Ο κανόνας της ισχύος είναι εκείνος ο οποίος επιλύει τελικά τα ζητήματα. Στον βαθμό που τελικά τα ζητήματα επιδέχονται λύσεις με τη διαπραγμάτευση ή με τη διαιτησία, είμαστε σε μια διαδικασία ειρηνικής επίλυσης διεθνών διαφορών. Εάν αυτό, όπως έχει συμβεί πολλές φορές κατά το παρελθόν, δεν ήταν δυνατόν, τότε η λύση ήταν ο πόλεμος.

Οι λύσεις των διεθνών διαφορών πρέπει να αναζητείται με διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, ή με θεσμοθετημένα όργανα, όπως είναι τα διεθνή δικαιοδοτικά όργανα, τα διεθνή δικαστήρια ή η διαιτησία, αλλά αυτοί οι θεσμοί βασίζονται στην ισορροπία της ισχύος. Δηλαδή δεν μπορεί να διαπραγματευτεί το  Λουξεμβούργο με τη ΗΠΑ ή το Λουξεμβούργο με τη Σοβιετική Ένωση, αν είχαν μια διαφορά.

Έκφραση αυτής της αδυναμίας εξεύρεσης λύσης είναι και οι διαφορές που έχουν προκύψει από την, κατά τα άλλα,  επιτυχή απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να αναζητήσει και να αξιοποιήσει τις πηγές υδρογονανθράκων  στις θαλάσσιες ζώνες της, με την Τουρκία να αρνείται, κατά παράβαση του άρθρου 121 της Συνθήκης του Μοντέγκο Μπέι, ότι τα νησιά έχουν δικαίωμα σε θαλάσσιες ζώνες.

Η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, δεν λαμβάνει υπόψη της τίποτα και το ζήτημα που τίθεται είναι γιατί φτάσαμε εδώ, και πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις από το ΄82 είχαν τη δυνατότητα και την υποχρέωση να οριοθετήσουν τις θαλάσσιες ζώνες, όμως δεν το κατάφεραν. Οι διαδικασίες αυτές η αλήθεια είναι ότι ξεκίνησαν με την Αλβανία, οδήγησαν σε διεθνή συνθήκη, η οποία όμως ανετράπη με απόφαση του ακυρωτικού δικαστηρίου της Αλβανίας, που χαρακτήρισε αντισυνταγματική, αντιβαίνουσα δηλαδή στο αλβανικό σύνταγμα, τη συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας.

Επίσης οι ελληνικές κυβερνήσεις του παρελθόντος επεδίωξαν να οριοθετήσουν θαλάσσιες ζώνες με αντικριστό κράτος, που είναι η Αίγυπτος. Και με την Αίγυπτο οδηγηθήκαμε σε ένα σχέδιο διεθνούς σύμβασης, το οποίο την τελευταία στιγμή μπλοκαρίστηκε από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, η οποία έκανε πίσω και είπε, βρείτε τα πρώτα με την Τουρκία και στη συνέχεια εγώ θα υπογράψω.

Έτσι, οι προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις ροκάνισαν τον χρόνο από το '82 μέχρι σήμερα, επαναπαυόμενες στο φαινόμενο ότι η Τουρκία ελλείψει ενδιαφέροντος υδρογονανθράκων δεν είχε εκδηλώσει επιθυμία πιεστικά να επιλυθεί διμερώς το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών. Αυτό όμως είχε την εξής θανάσιμη -για τα ελληνικά συμφέροντα- εξέλιξη, ότι κατά τη διάρκεια αυτής της μακράς περιόδου αναμονής και αδυναμίας οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών από την ελληνική κυβέρνηση, είχαμε μια ανατροπή της ισορροπίας στο Αιγαίο, με μια ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας, η οποία τους πόρους της τους χρησιμοποίησε για να αυξήσει την ισχύ της.

ΠτΘ: Έχουμε επίγνωση ότι είμαστε στην τελευταία ώρα;
Ε.Κ.: Μην έχετε ψευδαισθήσεις. Ο πρέσβης του Ισραήλ είπε επιγραμματικά, μην περιμένετε στη Μεσόγειο κανένας να πολεμήσει για σας. Και η διεθνής συγκυρία είναι πάρα πολύ κακή για την Ελλάδα. Διότι το ΝΑΤΟ είναι υπό διάλυση και οι Ευρωπαίοι δεν ενδιαφέρονται και δεν έχουν καμία διάθεση να εμπλακούν σε κάτι που δεν τους αφορά άμεσα.

Αυτή τη στιγμή βιώνουμε μια διαλυτική διαδικασία μέσα στο ΝΑΤΟ, η οποία εάν συνδεθεί και με το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ αναζητεί τα τελευταία χρόνια ένα λόγο ύπαρξης, καθώς είναι δημιούργημα του ψυχρού πολέμου, επιβίωσε διότι επεδιώχθη στο πλαίσιο μιας ισχυρής συμμαχίας να εξασφαλιστεί η διεθνής ειρήνη και η διεθνή σταθερότητα, όμως πλέον δεν μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξή του.
Όσο για την ΕΕ, αυτή τη στιγμή το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα συνοχής της ΕΕ, είναι η λειτουργία της αρχής της Αλληλεγγύης, που αποτελεί νομική υποχρέωση των κρατών μελών της.

«Η διεθνής συγκυρία είναι κακή, έχουμε την τύχη όμως να είμαστε στην ΕΕ»

ΠτΘ: Μίας και αναφερθήκατε στην ΕΕ, θεωρείτε πως γίνονται αρκετά για την αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ρεύματος;
Ε.Κ.: Η χώρα μας, λόγω της γειτνίασής της με την Τουρκία, είναι, μαζί με την Ιταλία και λιγότερο την Ισπανία, η πύλη μέσω της οποίας το μεταναστευτικό-προσφυγικό ρεύμα κατευθύνεται στην Ευρώπη, ως γη της επαγγελίας, και δεν ξέρουμε πόσοι, από αυτούς που κατευθύνονται εδώ, είναι πράγματι πρόσφυγες λόγω πολεμικών συρράξεων στην πατρίδα τους ή μετανάστες.

Η σημερινή κυβέρνηση, από την πολιτική της προηγούμενης που ήταν το lessaizfaire, περνά στα κλειστά κέντρα, αλλά κι αυτή είναι μια ενδιάμεση μη ριζική λύση, από τη στιγμή που υπάρχουν 4 εκ. μετανάστες στην Τουρκία, με τους Τούρκους να παίρνουν 2.000 ευρώ για να βάλουν κάποιον στη βάρκα, και την τουρκική οικονομία να βγάζει περισσότερα από ό,τι θα έπαιρνε από τους Ευρωπαίους.

Ο μόνος τρόπος που μπορεί η κυβέρνηση να το αντιμετωπίσει, είναι να τεθεί το θέμα με τρόπο σοβαρό και υπεύθυνο στην ΕΕ, που δεν το αντιμετωπίζει σοβαρά, γιατί οι μετανάστες δεν έρχονται για να μείνουν στην Ελλάδα.

ΠτΘ: Ο σημερινός πολίτης έχει την αίσθηση ότι η Ευρώπη τα κάνει υπερβολικά αργά ή και υποκριτικά, δίνοντας χρήματα σε Λιβύη και Τουρκία που όμως δεν κρατούν τους πρόσφυγες…
Ε.Κ.: Φταίνε και οι ελληνικές κυβερνήσεις, που συμφώνησαν για την συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ, με την οποία προβλέπεται ότι η διαδικασία ελέγχου της αίτησης πολιτικού ασύλου γίνεται στη χώρα της εισόδου.

Η διεθνής συγκυρία είναι κακή, έχουμε την τύχη όμως να είμαστε στην ΕΕ, που παρέχει εργαλεία για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Πρέπει οι Κυβερνήσεις να ξέρουν τι θέλουν, να έχουν μια συγκεκριμένη πολιτική και να έχουν και ανθρώπους που θα μπορούν να εφαρμόζουν αυτή την πολιτική.

Όλα ανάγονται στην ποιότητα του κράτους, και η ποιότητά του κράτους είναι αποτέλεσμα της ποιότητας της δημοκρατίας, όταν ο κόσμος ψηφίζει ανθρώπους που δεν ξέρουν που βρίσκονται και τι ψηφίζουν, ποιο δίκαιο και ποιες λύσεις αναζητούμε;

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.