Η Ερντογανικη Τουρκια στο μεταιχμιο

Το βιβλίο «Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν» του Κωνσταντίνου Φίλη παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή - Κωνσταντίνος Φίλης «Η αλλαγή ταυτότητας στην Τουρκία από το 2002 και μετά, όταν ο Ερντογάν ανέλαβε τα ηνία, αλλάζει τη φυσιογνωμία και την πολιτική της προς τη χώρα μας»

Πτυχές της νέας ταυτότητας της ερντογανικής Τουρκίας, αλλά και τις επιπτώσεις που επιφέρει ο σταδιακός μετασχηματισμός της χώρας στο εσωτερικό της, στην εξωτερική πολιτική της και στις σχέσεις της με την Ελλάδα, αναλύθηκαν το απόγευμα της Τρίτης 24 Απριλίου στην Κομοτηνή, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο  «Τουρκία, Ισλάμ, Ερντογάν».

Το παρόν έδωσε ο συγγραφέας, Δρ. Κωνσταντίνος Φίλης, Διεθνολόγος και διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, ενώ για το βιβλίο μίλησαν ο κ. Γιώργος Πεταλωτής, Δικηγόρος, πρώην υπουργός και ο κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης, Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, πρώην υπουργός, με τη συζήτηση να συντονίζει η πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Κομοτηνής κ. Ιωάννα Χατζηαντωνίου. 

Το βιβλίο ήδη κυκλοφορεί σε δεύτερη, επικαιροποιημένη έκδοση, που περιλαμβάνει τις τελευταίες εξελίξεις τόσο στο πεδίο της οικονομίας -που αναδεικνύεται σε κρίσιμη παράμετρο των εξελίξεων- όσο και στο αντίστοιχο της εξωτερικής πολιτικής, όπως η κατάληψη της Αφρίν, οι σχέσεις με τη Δύση και τα γεγονότα σε Αιγαίο και Κυπριακή ΑΟΖ.
 
Αυτή ήταν η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου εκτός Αθηνών, κάτι που ο ίδιος ο κ. Φίλης θεωρεί πολύ σημαντικό, μιας και η περιοχή μας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ζητήματα της Τουρκίας και το πώς η αλλαγή ταυτότητας στην Τουρκία από το 2002 και μετά, όταν ο Ερντογάν ανέλαβε τα ηνία της χώρας, αλλάζει τη φυσιογνωμία και την πολιτική της γείτονος προς τη χώρα μας.
 
«Είναι πολύ σημαντικό για μένα ότι βρίσκομαι όχι μόνο ανάμεσα σε πολίτες της Κομοτηνής, αλλά και σε δύο πρώην Υπουργούς που είναι βαθείς γνώστες των ζητημάτων, τα έχουν διαχειριστεί σε διάφορα επίπεδα και από πολλές θέσεις» σημείωσε, τονίζοντας πως έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο τα σχόλιά τους επάνω στο βιβλίο, όσο και η συζήτηση για την πορεία της Τουρκίας.
 
Η πολιτική της Τουρκίας, τόσο στη Θράκη όσο και στα Βαλκάνια, είναι πολύ συγκεκριμένη, σημείωσε, μιας και επιθυμεί να χρησιμοποιήσει μουσουλμανικούς πληθυσμούς που η ίδια βαφτίζει ως Τουρκικούς, επιθυμώντας να εξελιχθεί σε προστάτιδα δύναμη αυτών των πληθυσμών.
 
Πρόκειται για πολύ συγκεκριμένη πολιτική και η ελληνική πολιτεία από την πλευρά της είναι υποχρεωμένη να  μην επιτρέψει τέτοιες ενέργειες, δίνοντας μεγάλη σημασία στην επαναφορά των περιοχών της Θράκης στην οικονομική κανονικότητα και όχι μόνο.
 
«Όσο η κατάσταση στην περιοχή θα παραπέμπει οικονομικά σε περασμένες δεκαετίες τόσο περισσότερο ευάλωτοι θα είναι κάποιοι πληθυσμοί σε ενέργειες που προέρχονται από τρίτες χώρες και έχουν ως απώτερο σκοπό την υπονόμευση της ενότητας του κράτους μας» σημείωσε. 

«Κακοφόρμισε» από την αρχή το θέμα των δύο στρατιωτικών 

Αναφερόμενος στο θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στις φυλακές της Αδριανούπολης, σημείωσε πως το θέμα έχει «κακοφορμίσει» από την αρχή.
 
Υπήρξαν κάποιοι άστοχοι χειρισμοί από την ελληνική πλευρά, σημείωσε, επισήμανε όμως πως η Τουρκία και ο πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισαν να εργαλειοποιήσουν το ζήτημα των Ελλήνων στρατιωτικών, εξυπηρετώντας ευρύτερες σκοπιμότητες, που δεν αφορούν οποιαδήποτε παραβίαση συνόρων μπορεί να έγινε από τους δύο στρατιωτικούς που είχαν αποπροσανατολιστεί.
 

Θεωρεί δε πως το θέμα αυτό θα αποτελέσει μέρος της προεκλογικής εκστρατείας στη γειτονική χώρα, όχι απαραίτητα ψηλά στην ατζέντα, αλλά εφόσον εντάσσεται στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση, κάτι που φαίνεται και από τις συνεχείς αναφορές Ερντογάν στην προτροπή από τη Δύση να διευθετήσει σύντομα το θέμα, και μπορεί να τραβήξει στο χρόνο.
 
Πιστεύει πάντως πως η έκβαση δεν μπορεί παρά να είναι αίσια, αλλά θα πρέπει να οπλιστούν όλοι με υπομονή, την οποία έχουν επιδείξει όλοι και κυρίως οι οικογένειες των δύο στρατιωτικών, για μια ενδεχομένως μακρά διαδικασία. 

Δύο παράγοντες επηρεάζουν το μεταναστευτικό 

Για το θέμα της αύξησης των μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας το τελευταίο διάστημα, τόνισε πως πρόκειται για μια ανησυχητική κατάσταση, η οποία έχει να κάνει με τουλάχιστον δύο παράγοντες.
 
Ο ένας είναι ότι υπάρχει ένα κουρδικό στοιχείο, το οποίο έφυγε από την περιοχή της Αφρίν που κατέλαβε η Τουρκία τις προηγούμενες εβδομάδες στη Συρία, τους οποίους το τουρκικό καθεστώς δεν επιθυμεί στην επικράτειά του, για αυτό και τους εξωθεί προς την Ελλάδα και διαμέσου αυτής στην Ευρώπη.
 
Από την άλλη είναι λογικό πως τα 4 εκατ. Συρίων που βρίσκονται στην Τουρκία μετά από 7 χρόνια πολέμου, έχουν αρχίσει να αισθάνονται μια κόπωσή, και πως δεν υπάρχουν σοβαρές προοπτικές να επιστρέψουν στη χώρα τους. Έτσι αναζητούν το επόμενο βήμα στη ζωή τους, ένα κεφάλαιο που ανοίγει με την έξοδο προς την Ελλάδα και την ΕΕ.
 
Με δεδομένο πως η Τουρκία έχει αποφασίσει να εργαλειοποιήσει και το θέμα των μεταναστευτικών ρευμάτων, ο κ. Φίλης δεν απέκλεισε το επόμενο χρονικό διάστημα να έχουμε μεγάλη ροή μεταναστών, όχι μόνο Κούρδων και Σύριων, αλλά και άλλων εθνικοτήτων. 

Βάση για συζήτηση το βιβλίο 

Το βιβλίο αυτό, αποτελεί τη βάση για μια συζήτηση για την κατάσταση στην γείτονά μας χώρα, που επηρεάζει όμως άμεσα και τη δική μας πολιτική κατάσταση και τη συνύπαρξη των δύο κοινωνιών, σημείωσε ο κ. Πεταλωτής.
 
Σε μια περίοδο που καθημερινά βομβαρδιζόμαστε, από πολλαπλές πλευρές, με ιαχές πολέμου, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ακούγεται μια επιστημονική προσέγγιση για τη διπλανή μας χώρα, η οποία παρουσιάζει όχι μόνο διμερές, αλλά ευρωπαϊκό και διεθνές ενδιαφέρον.
 
«Όταν ανοίγουμε ένα δημόσιο λόγο, μια δημόσια συζήτηση, δεν έχει κανείς να φοβηθεί τίποτα, και μόνο κερδισμένοι βγαίνουμε» σημείωσε, τονίζοντας πως έχει συνεργαστεί με τον κ. Φίλη σε εποχές δύσκολες για τη χώρα μας.
 
Το βιβλίο, αλλά και ο ίδιος ο κ. Φίλης και οι απόψεις του, αποτελούν ένα εργαλείο για την κατανόηση της τουρκικής πραγματικότητας, σημείωσε ο κ. Πεταλωτής, την ώρα που η κατάσταση στην γειτονική χώρα είναι πολύ ιδιαίτερη.
 
Αυτή τη στιγμή, τόνισε, υπάρχει μια μετάλλαξη, από ένα κεμαλικό καθεστώς σε ένα «Ερντογανικό», όπως το χαρακτήρισε, καθεστώς, και οφείλουν όσοι θέλουν να έχουν ένα σοβαρό πολιτικό λόγο να δείχνουν σοβαρότητα και ψυχραιμία.
 
Η χώρα, επισήμανε, πρέπει να επιδεικνύει την αποφασιστικότητα για τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αλλά η ψυχραιμία και η νηφαλιότητα είναι τα βασικά στοιχεία ανάπτυξης ενός φαινομένου που βρίσκεται σε εξέλιξη στη διπλανή χώρα.
 
Ιδιαίτερα για το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, που θεωρεί πως θα έπρεπε να έχουν επιστρέψει ήδη στη χώρα μας, πιστεύει πως οι συμψηφισμοί που επιχειρούνται δεν δικαιολογούνται με κανένα τρόπο.
 
«Το Διεθνές δίκαιο έχει πολύ συγκεκριμένους κανόνες, και δεν δικαιολογείται να υπάρχουν Έλληνες στρατιωτικοί προς συμψηφισμό των εκζητούμενων 8 αξιωματικών από την Τουρκία» κατέληξε. 

Καλοπροαίρετη αλλά αποφασιστική πρέπει να είναι η χώρα 

Ιδιαίτερα σημαντική χαρακτήρισε την εκδήλωση ο κ. Στυλιανίδης, μιας και έδωσε της δυνατότητα στους συμμετέχοντες να ασχοληθούν με ένα θέμα που απασχολεί κατά κόρον την επικαιρότητα, τη μετεξέλιξη της Τουρκίας και η αντιμετώπισή της υπό το πρίσμα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.
 
Το σύγγραμμα του κ. Φίλη, τόνισε, δίνει συμπυκνωμένα τη δυνατότητα στον αναγνώστη να δει την μετεξέλιξη της Τουρκίας από την ισλαμοδημοκρατία ευρωατλαντικού προσανατολισμού του Ταγίπ Εντογάν το 2005, στον σημερινό αναθεωρητισμό νεοοθωμανικού τύπου, που δημιουργεί προβληματισμούς μιας και αυτές δεν βοηθούν την περιοχή και τις διμερείς σχέσεις των χωρών.
 
«Ελπίζω πως μέσα από τη σωστή ανάλυση, την ανταλλαγή προβληματισμών στην αίθουσα αλλά και με τους συναδέρφους τους Τούρκους πολιτικούς, θα μπορέσουν οι δύο πλευρές να βρουν ένα δρόμο επικοινωνίας που θα βασίζεται επάνω στο διεθνές δίκιο, το δίκαιο της θάλασσας, στο πλαίσιο των διμερών συνθηκών και κυρίως στην εμπιστοσύνη, από την οποία, όσο υπήρχε, ωφελήθηκαν και οι δύο πλευρές και η περιοχή. Όταν δε αυτή η εμπιστοσύνη κλονίστηκε, τότε πολλαπλασιάστηκαν τα προβλήματα.
 

Συζητήσεις σαν και αυτή της Τρίτης, θεωρεί πως όταν γίνονται με τη στοιχειώδη επιστημονική στοιχειοθέτηση, ειλικρίνεια, ορθολογισμό, διόραση και πόνο για την πατρίδα, μπορούν να βοηθήσουν και να βγάλουν σωστά συμπεράσματα για τον τόπο, που έχτισε μια κοινωνία που δεν είναι αυτονόητη παντού, και πρέπει να προστατευτεί.
 
Η χώρα μας, σημείωσε, θα πρέπει να είναι καλοπροαίρετη αλλά αποφασιστική, χωρίς να διστάζει να λέει αυτά που πιστεύει και διεκδικεί, να προασπίζει με ευχέρεια αλλά και αποτελεσματικότητα τα εθνικά κυριαρχικά της δικαιώματα, προβάλλοντας τις αρχές και τις αξίες που προσδιορίζουν την εξωτερική της πολιτική, δείχνοντας το πρόσωπο της φιλίας και της καλοπροαίρετης επικοινωνίας με τον γείτονα.
 
Θα πρέπει όμως να είναι και αποφασισμένη, με την κατάλληλη αποτρεπτική της δύναμη, να στέκεται όρθια ώστε η άλλη πλευρά να έρχεται σε κάθε περίπτωση σε διαπραγματεύσεις που μπορούν να παράγουν αποτελέσματα. 

Ανάγκη αναπροσανατολισμού για την Τουρκία 

Για το θέμα του μεταναστευτικού, σημείωσε πως υπάρχει ειλημμένη απόφαση, την οποία έχει κάνει σεβαστή η Κυβέρνηση, να μην δημιουργηθούν χώροι φιλοξενίας στη Θράκη, κάτι που ελπίζει πως θα συνεχίσει να ισχύει.
 
Σημείωσε δε πως είναι πολύ σημαντικό να υπάρξουν οι δίαυλοι επικοινωνίας για να λυθούν οι εντάσεις που έχουν δημιουργηθεί το τελευταίο διάστημα, όπως το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.
 
Πάντως εξέφρασε την άποψη πως μετά τις εκλογές, η Τουρκία θα πρέπει να προβληματιστεί ξανά για τον προσανατολισμό της, θεωρώντας πως δεν ωφελεί ούτε το λαό της, ούτε τη μοίρα της, όταν εγκαταλείπει τον Ευρωατλαντικό προσανατολισμό και στρέφεται σε αναθεωρητισμούς νεοοθωμανικού τύπου, που μπορεί να βοηθούν στην προσέλκυση ψήφων στο εσωτερικό, αλλά αποστερούν παραδοσιακούς φίλους, την απομονώνουν και αυτό δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα στην περιοχή.
 
Ο ίδιος, έχοντας στο παρελθόν έρθει σε επαφή με τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν και υπουργούς του, θεωρεί πως θα πρέπει η κυβέρνηση να μιλά με ευθύτητα, ακρίβεια και αποφασιστικότητα, κάτι που πιστεύει ότι είχε κάνει η κυβέρνηση Καραμανλή, της οποίας ήταν μέλος, σε μια εποχή όπου υπήρξαν πολλά βήματα τόσο στις διμερείς όσο και στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη.
 
Άποψή του είναι πως σήμερα τη στάση του Ταγιπ Ερντογάν καθορίζουν τρείς παράγοντες. Ο πρώτος είναι η προσπάθεια του να καταστήσει την Τουρκία περιφερειακή δύναμη, ο δεύτερος είναι το άγχος του έναντι του δικτύου Γκιουλέν, και ο τρίτος η προσπάθειά του να αναμετρηθεί ιστορικά με τη φυσιογνωμία του Κεμάλ Ατατούρκ.
 
«Εγώ προτιμώ τον Ερντογάν που είχα γνωρίσει το 2005, εάν επιστρέψει η γειτονική χώρα και η ηγεσία της σε αυτή τη φιλοσοφία θα μπορέσουμε να βρούμε σημεία συνεννόησης, αν επιμείνει στα ακραία παραδείγματα ισλαμισμού και τα πατερναλιστικά μοντέλα της ανατολής, τότε φοβάμαι πως θα την τιμωρήσει η ιστορία» κατέληξε.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.