Αποπειρα πραξικοπηματος, αλλαγη πολιτευματος και εμφυλιος(;)

Πριν τρεις μήνες, ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) της Τουρκίας μου είπε πως οι Αμερικανοί ετοιμάζουν στρατιωτικό πραξικόπημα, ενάντια στο «πραξικόπημα Παλατιού» του Ερντογάν.
 
Επειδή όμως έζησα και τις τεράστιες διαδηλώσεις του 2010 που διοργάνωνε η Κίνηση «70 Εκατομμύρια Βήματα Ενάντια στα Πραξικοπήματα», τότε με τις δίκες της περίφημης συμμορίας «Εργκενέκον», πίστευα πως δε θα τολμούσε ο στρατός να επέμβει.
 
Όταν ρώτησα έναν συνταξιούχο αξιωματικό του τουρκικού στρατού, αν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, μου απάντησε: «Σε καμία περίπτωση. Δε βλέπεις τι ψηφίζουν στις κάλπες των στρατιωτών; Πρώτη δύναμη το κυβερνών κόμμα και δεύτερη το Εθνικιστικό ΜΗP, που είναι η ουρά του. Θα κάνουν πραξικόπημα στο δικό τους κόμμα;»
 
Ο καλός μου φίλος και σύντροφος Ρόνι Μαργκούλιες (δημοσιογράφος, ποιητής και μέλος της ΠΓ του Επαναστατικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος –DSP της Τουρκίας), αντίθετα, σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, υποστήριζε πως ο Ερντογάν μπορεί να νομίζει ότι «τα βρήκε» με τους παρακρατικούς της Εργκενέκον και τους άφησε όλους να κυκλοφορούν ελεύθερους, αλλά να είναι σίγουρος πως εκείνοι δε θα κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια και πιθανότατα έχουν ήδη αρχίσει ετοιμάζουν ένα καινούργιο πραξικόπημα εις βάρος του. 

Ποιος ήταν πίσω από την εξέγερση; 

Το βράδυ της Παρασκευής, εκεί που τρώγαμε με την παρέα και λέγαμε ανέκδοτα, χτύπησε το τηλέφωνο μου και ένας φίλος με ρώταγε το τι γίνεται στη Τουρκία. Ανοίξαμε τηλεόραση, σόσιαλ μίντια και είδαμε τον πρωθυπουργό Γιλντιρίμ να παραδέχεται πως όντως έχει γίνει μια εξέγερση (δική του φράση) από μια μειοψηφία μέσα απ’ τις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και το ότι όλα είναι υπό έλεγχο.
 
Αργότερα, ο Ερντογάν με τη δήλωση του στον τύπο, είπε πως η εξέγερση είναι καθοδηγούμενη από το «Παράλληλο Σχήμα» (έτσι ονομάζει την ομάδα του Φετχουλάχ Γκιουλέν – του χότζα που ζει στις ΗΠΑ) και κάλεσε το λαό να βγει στις πλατείες…
 
Σε λίγες ώρες γέμισαν οι πλατείες, άρχισαν οι συγκρούσεις, είδαμε ανθρώπους να πέφτουν μπροστά στα tanks αλλά και να ανεβαίνουν και από πάνω… και απ’ την άλλη οι στρατιωτικοί βομβάρδιζαν μέχρι και το κοινοβούλιο με πολεμικά αεροπλάνα, αλλά και πολλά σημεία στην Άγκυρα και στη Πόλη.
 
Το αποτέλεσμα είναι –μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές– 265 νεκροί, 1.440 τραυματίες και 2.839 συλλήψεις.
 
Αν και τα φιλοκυβερνητικά μέσα επιμένουν να υποστηρίζουν πως η απόπειρα οργανώθηκε απ’ το «Παράλληλο Σχήμα», τα επίσημα όργανα της Ομάδας Γκιουλέν, όπως το Ίδρυμα Δημοσιογράφων και Συγγραφέων, καταδίκασαν την απόπειρα απ’ τη πρώτη στιγμή.
 
Απ’ την άλλη οι αντικυβερνητικές ομάδες επιμένουν πως αυτή η απόπειρα ήταν ένα οργανωμένο σενάριο απ’ τον Ερντογάν για να του ανοίξει το δρόμο… της Προεδρίας – α λα ΗΠΑ.
 
Ποια η αλήθεια; 

Παιχνίδια εξουσίας 

Δεν είναι τυχαίο, που η ΕΕ και οι ΗΠΑ στην αρχή κάνανε δήλωση για οργανωμένο πραξικόπημα και δεν το καταδίκασαν. Όπως επίσης, γνωρίζουμε πολύ καλά, πραξικοπήματα (ή απόπειρες πραξικοπημάτων) χωρίς το «πράσινο φως» των ΗΠΑ δε γίνονται.
 
Προφανώς και «κάποιοι» ενοχλήθηκαν απ’ τις σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας που ομαλοποιήθηκαν μετά τη συγγνώμη του Ερντογάν για το αεροσκάφος. Όπως επίσης απ’ το βήμα να δώσει η Τουρκία υπηκοότητα σε 3.500 πρόσφυγες ειδικευμένους γιατρούς, μηχανικούς κλπ. Αλλά είναι και τα «εσωτερικά παιχνίδια εξουσίας».
 
Ο Ερντογάν, στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του, είχε σύμμαχο πέρα απ’ τους φιλελεύθερους διανοούμενους/ακαδημαϊκούς και την Ομάδα Γκιουλέν. Όταν μετά το 2011 άρχισαν να χαλάνε οι σχέσεις μεταξύ τους, τα βρήκε με το Στρατό και τη συμμορία της Εργκενέκον. Και η εξέγερση αυτή, έρχεται ακριβώς πάνω στο σημείο που σε λίγες μέρες θα γινόταν το Υψηλότερο Στρατιωτικό Συμβούλιο, όπου περίμεναν να «καθαρίσουν» πολλούς αξιωματικούς. 

Περίεργες ερωτήσεις 

Βέβαια, η απόπειρα αυτή, έφερε στο παρασκήνιο και περίεργες ερωτήσεις.
 
1) Τα πραξικοπήματα πάντα γινόταν μεσάνυχτα, την ώρα που ο λαός κοιμάται. Πρώτη φορά γίνεται μια απόπειρα πραξικοπήματος βράδυ και την ώρα που ο κόσμος είναι έξω στους δρόμους.
2) Οι ηγέτες του πραξικοπήματος πάντα καταλάμβαναν το κρατικό κανάλι –κυρίως– και όλη τη μέρα προπαγάνδιζαν τις θέσεις τους. Εδώ, αντίθετα, μετά την ανακοίνωση που διαβάστηκε στο TRT, έπεσε μαύρο στο κανάλι. Λίγα λεπτά μετά τη κατάληψη του CNN Trk, αφέθηκαν οι εργαζόμενοι να μπουν μέσα και να συνεχίσουν τις εκπομπές τους.
3) Στα προηγούμενα πραξικοπήματα οι ηγέτες των πολιτικών κομμάτων (ή της κυβέρνησης) συλλαμβανόταν και δεν τους επιτρεπόταν να βγουν να καλέσουν το λαό στην αντίσταση. Εδώ ο Γιλντιρίμ και ο Ερντογάν καλούσαν τον λαό στην εθνική (!) αντίσταση ενάντια στα «τσιράκια των ξένων δυνάμεων» – και μάλιστα από τα κανάλια.
4) Οι άνθρωποι που είχαν τη δύναμη να σηκώσουν πολεμικά αεροπλάνα και να βομβαρδίσουν το κοινοβούλιο, δεν είχαν τη δύναμη να στείλουν τα tanks στα ιδιωτικά κανάλια που προπαγάνδιζαν την αντίσταση στην εξέγερσή τους;
5) Η ΜΙΤ και οι υπόλοιπες υπηρεσίες πληροφόρησης, πώς έγινε και «δεν είχαν πάρει πρέφα» μια τέτοια εξέγερση; Μήπως ο Ερντογάν και η κυβέρνηση ήταν ενημερωμένοι απ’ όλα και χειριστήκαν πολύ καλά τη κατάσταση;

Προς εμφύλιο; 

Μπορούμε να πούμε, πιστεύω, πως, ναι, μπορεί η κυβέρνηση να ήταν ενημερωμένη απ’ τα σχέδια των αξιωματικών, αλλά τους επέτρεψε να κάνουν κάποια πράγματα ώστε να αντισταθεί και ο λαός και να ανοίξει ο δρόμος για την Προεδρική Δημοκρατία.
 
Αλλά θα ήταν αφέλεια το να μην βλέπουμε ότι στους κόλπους των Ένοπλων Δυνάμεων –αλλά και έξω στους απόστρατους– δεν υπάρχουν άνθρωποι που με την πρώτη ευκαιρία θα οργάνωναν πραξικόπημα.
 
Το καλό, μετά απ’ όλα αυτά που συνέβησαν είναι ότι ο λαός, περνώντας μπροστά απ’ τα tanks σταμάτησε το πραξικόπημα.
 
Το κακό είναι ότι οι δηλώσεις κυβερνώντων –όπως του συμπολίτη μου Μεχμέτ Μουεζίνογλου, αντιπροέδρου του κυβερνώντος κόμματος– περί επιστροφής της θανατικής ποινής, δείχνουν πως η Τουρκία πάει προς ένα μεγάλο σκοταδισμό.
 
Ένας απ’ τους εξαίρετους διανοούμενους της Τουρκίας, ο Αχμέτ Αλτάν, προειδοποιούσε εδώ και μήνες πως ο Ερντογάν για να πετύχει το σκοπό του, που είναι η αλλαγή του πολιτεύματος, αν χρειαστεί θα διχάσει τελείως την κοινωνία και θα οδηγήσει τη χώρα στον εμφύλιο πόλεμο. Και οι αποκεφαλισμοί στρατιωτικών από φανατικούς της κυβέρνησης ή οι δηλώσεις φιλοκυβερνητικών τύπου «τους εξεγερμένους να τους αποκεφαλίσουμε και τις γυναίκες τους να τους πάρουμε ως λάφυρα» δείχνουν σε τι σημείο βρίσκεται η κατάσταση.
 
*Ο Μουσταφά Τσολάκ είναι ποιητής, δημοσιογράφος και μεταφραστής
 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.